Nguyễn Thuỷ Giang, nhà nghiên cứu Hàn Quốc học
“Tôi mua cơm cho bạn nhé”. Mới đầu nghe lời đề nghị này không ít người Việt Nam sẽ cảm thấy giật mình. Sao người Hàn Quốc có thể nói thẳng như thế nhỉ?
Vâng, ấn tượng của tôi trong những ngày đầu tiên được trực tiếp trải nghiệm văn hóa Hàn Quốc là như thế. Mặc dù được học tiếng Hàn, tiếp xúc với người Hàn và tự tin rằng phần nào hiểu được văn hóa Hàn Quốc vì có 4 năm ngồi trên ghế giảng đường của bộ môn Hàn Quốc học nhưng tôi vẫn cảm thấy vô cùng bất ngờ khi nghe thấy lời nói ấy. Phản ứng của tôi khi đó là mặt nghệt ra một lúc rồi vội vàng “không, không, chị không cần mua cơm cho em đâu”. Chị bạn cùng lớp bật cười trấn an “văn hóa của Hàn Quốc mà em, không cần nghĩ nặng nề như thế đâu. Em cứ hiểu đơn giản thôi. Tức là người bảo sẽ mua cơm cho em rất quý mến em, hoặc đơn giản muốn cảm ơn, cũng có thể là thay lời xin lỗi, tùy vào hoàn cảnh”.
Nếu hỏi tôi ấn tượng gì về văn hóa của Hàn Quốc, không cần nghĩ lâu tôi sẽ ngay lập tức trả lời rằng đó là “văn hóa mua cơm”. Nghe từ này có thể hơi lạ nhưng với những người đã từng được tiếp xúc với người Hàn, am hiểu văn hóa của đất nước này chắc chắn không có gì ngạc nhiên cả. Khi muốn thân thiết hơn với một người, khi muốn xin lỗi một người, khi muốn thể hiện lòng biết ơn tới một người. Đơn giản thôi người Hàn sẽ đưa ra một đề nghị rất mộc mạc là “tôi sẽ mua cơm cho bạn nhé”. Sống ở Hàn Quốc một thời gian, tôi dần quen với câu nói đó. Không những thế, tôi cũng đã biết cách sử dụng cụm từ này đúng hoàn cảnh, mục đích. Tôi đã vui sướng biết bao khi cảm nhận được sự xúc động của chị bạn người Hàn mới trải qua chuyện buồn khi nhận điện thoại của tôi. “Chị à, hôm nay dành thời gian cho em nhé, em sẽ mua cơm cho chị”. Và chúng tôi đã cùng nhau ăn cơm, vừa ăn vừa tâm sự, tám đủ chuyện trên trời dưới bể. Đúng thế, việc mua cơm cho đối phương chính là cách tạo nên một không gian riêng để hai người có thể chuyện trò với nhau, để cho một mối quan hệ từ sơ trở nên thân, từ thân có thể thấu hiểu nhiều hơn về nhau. Vì thế, nếu một người Hàn Quốc nói muốn mua cơm cho bạn thì đừng băn khoăn ngại ngùng nhé. Hẳn là người ấy đang muốn thể hiện thành ý, sự thân thiết với bạn hơn mà thôi.
